بررسی اثر 17-بتا استرادیول بر روی بهبود زخم در موش های صحرایی فاقد تخمدان

سابقه و هدف: استروژن ها علاوه بر اعمال آنها بر روی دستگاه تولید مثل، دارای بعضی از اثرات مهم بر روی عروق زایی جدید، تکثیر و رشد یاخته ها و افزایش ترشح هورمون رشد نیز می باشند. بنابراین، با توجه به این اثرات در این پژوهش، اثرات احتمالی 17-بتا استرادیول بر روی التیام زخم جلدی در موش صحرایی فاقد تخمدان ارزیابی شد. مواد و روش ها: این مطالعه تجربی روی 80 سر موش صحرایی ماده بالغ انجام شد. ابتدا بعد از بیهوشی، تخمدان های حیوان برداشته شد و دو هفته بعد حیوان های فاقد تخمدان به طور تصادفی به 6 گروه 12 تایی تقسیم شدند. گروه های I و II یا گروه های کنترل، حلال بتا استرادیول را به ترتیب به صورت موضعی و تزریقی دریافت کردند. گروه های III و IV، به ترتیب دوزهای اندک (10mg/kg) و زیاد (25mg/kg) از 17-بتا استرادیول والرات را به صورت پماد موضعی دریافت کردند. به گروه های V و VI به ترتیب دوزهای 5mg/kg و 10mg/kg، از 17-بتا استرادیول والرات روزانه به صورت زیر جلدی به آنها تزریق شد. قبل از مصرف استرادیول یا حلال، زخم دایره ای شکل با سطح 3 سانتیمتر مربع بر روی پشت حیوان ایجاد و در روزهای 0، 4، 7، 10، 13، 16، 19، 22، 25 و 28 بعد از القا زخم، میانگین سطح زخم و درصد بهبودی زخم و همچنین مدت زمان لازم برای بهبودی کامل زخم اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین سطح زخم در روز یکم در همه گروه های مطالعه یکسان است. میانگین سطح زخم در گروه IV در روزهای 4 و 7 بعد از عمل بیشتر از گروه I با (P<0.001) و گروه III با (P<0.01) و در روز دهم بیشتر از گروه III با (P<0.05) است. میانگین سطح زخم در گروه II در روزهای 16، 19 و 22 بعد از عمل کمتر از گروه V با (P<0.01) است. درصد بهبودی زخم در هیچ یک از گروه های آزمایشی در هیچ یک از روزهای بعد از عمل در گروه های موضعی و تزریقی اختلاف معنی دار با گروه های کنترل نداشتند. مدت زمان لازم برای بهبودی کامل زخم اگرچه در گروه های تحت درمان با استرادیول بیشتر از گروه های کنترل بود، اما اختلاف معنی دار مشاهده نشد. از سوی دیگر این مدت زمان در گروه II با (0.42±16.5 روز) کمتر از گروه I با (0.8±21.5) بود (P<0.05). نتیجه گیری: مطالعه حاضر پیشنهاد می کند که استرادیول بویژه مصرف موضعی دوز زیاد آن در روزهای اول بعد از القا زخم و دوز اندک تزریقی آن در روزهای آخر مطالعه بهبود زخم را به تاخیر می اندازد.